Koolhydraten

Koolhydraten zijn een belangrijke bron van energie voor het lichaam. Koolhydraten bestaan uit een of meerdere suikermoleculen (sachariden) en zijn onder te verdelen in mono- en disachariden (1-2 sachariden, de suikers), oligosachariden (3-9 sachariden) en polysachariden (>9 tot vele duizenden aaneengeschakelde sachariden, de zetmelen).

Het lichaam breekt alle verteerbare koolhydraten af tot monosachariden. Belangrijke bronnen van koolhydraten waarvan de inname wordt aanbevolen zijn volkoren graanproducten zoals volkorenbrood en volkorenpasta, aardappelen, peulvruchten, groente en fruit. In de voeding komen ook niet-verteerbare koolhydraten voor, dit zijn de voedingsvezels. In de voeding komen ook niet-verteerbare koolhydraten voor, dit zijn de voedingsvezels. Goede bronnen van voedingsvezels zijn volkoren graanproducten, peulvruchten, fruit en groente. Voedingsvezels kunnen ook toegevoegd worden aan producten die van nature geen of weinig voedingsvezels bevatten, zoals zuivelproducten.

In het kort

Net als vetten en eiwitten behoren koolhydraten tot de macronutriënten.
Alle verteerbare koolhydraten, suikers en zetmeel, leveren 4 kilocalorieën per gram. Eiwitten leveren ook 4 kilocalorieën per gram, vetten 9 kilocalorieën per gram en alcohol 7 kcal per gram.
Voedingsvezels worden niet verteerd, maar leveren gemiddeld 2 kilocalorieën per gram, omdat bij de fermentatie van fermenteerbare voedingsvezels in de dikke darm energie vrijkomt.
De Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) adviseert om 45 tot 60% van de totale energie-inname uit koolhydraten te halen. Het advies van de Nederlandse Gezondheidsraad is om minimaal 40% van de energie-inname uit koolhydraten te halen. Zie onze factsheet Koolhydraten in voedingsrichtlijnen voor meer informatie.
Uit de Voedselconsumptiepeiling van het RIVM (2019-2021) blijkt dat Nederlanders gemiddeld 43,1% van hun energie-inname uit koolhydraten halen. Dit staat gelijk aan 213 gram per dag. De voornaamste bronnen zijn brood, granen, rijst, pasta, niet-alcoholische dranken, zuivel, koek en gebak, fruit, suiker en snoepgoed.
Het lichaam slaat koolhydraten op in de vorm van glycogeen in de spieren en de lever. Voor (duur)sporters zijn koolhydraten een belangrijke energiebron. Zie onze factsheet Koolhydraten en sportvoeding voor meer informatie.

Definities koolhydraten en suikers

Met deze factsheet scheppen we duidelijkheid over de terminologie van koolhydraten en suikers.

Bestandstype: pdf
Consumptie van koolhydraten in Nederland

Resultaten uit de zesde Nederlandse Voedselconsumptiepeiling 2019-2021.

Bestandstype: pdf
Koolhydraten in voedingsrichtlijnen

In deze factsheet wordt er dieper ingegaan op de adviezen voor de inname van koolhydraten.

Bestandstype: pdf
De Menselijke Motor

In ‘De menselijke motor’ lees je meer over de energievoorraden in het lichaam en energiegebruik bij inspanning. Ook wordt er aandacht besteed aan de noodzaak van een gebalanceerde (sport)voeding.

Bestandstype: pdf
Koolhydraten en sportvoeding

Op basis van resultaten uit wetenschappelijk onderzoek geven we ons standpunt over de rol van koolhydraten in sportvoeding.

Bestandstype: pdf
Factsheet - Glycemische Index

In deze factsheet wordt uitgelegd wat de glycemische index (GI) is, welke factoren van invloed zijn, het verband is met chronische ziekten, en het gebruik van de GI in praktijk.

Bestandstype: pdf