Belangrijkste conclusies van het advies
- Een meer plantaardig voedingspatroon voldoet beter aan de Richtlijnen goede voeding dan het huidige voedingspatroon.
- Consumptie van gezonde (meer) plantaardige voedingspatronen met volkoren granen, fruit, groente, noten en peulvruchten verlaagt het risico op hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en kanker. Ook het eten van minder rood vlees en bewerkt vlees hangt samen met een lager ziekterisico. Dit zorgt voor een hogere inname van voedingsvezel en een lagere inname van verzadigd vet en mogelijk zout.
- Voor de meeste Nederlanders is het mogelijk om minder dierlijk te gaan eten zonder dat tekorten aan voedingsstoffen ontstaan.
- Op basis van nieuwe berekeningen is het advies voor hogere eiwitinname voor vegetariërs uit 2001, niet meer nodig.
- De milieu-impact van onze voedselconsumptie wordt door een verschuiving naar een voedingspatroon met 60% plantaardig en 40% dierlijk eiwit naar schatting 25% verlaagd.
- Beleidsmaatregelen moeten het voor de gehele bevolking makkelijker maken om meer plantaardig te eten.
Lagere milieu-impact
Wereldwijd is het voedselsysteem naar schatting verantwoordelijk voor ongeveer 30% van de totale emissie van broeikasgassen, 60% van het totale verlies aan biodiversiteit op land en meer dan 50% van de stikstofemissies. Om de milieu-impact van het voedselsysteem te verlagen en te zorgen voor voldoende voedselvoorziening in de toekomst moet het voedselsysteem veranderen. Dierlijke voedingsmiddelen hebben een groot aandeel in deze milieu-impact. Daarnaast speelt overconsumptie een rol. De consumptie van meer plantaardige eiwitten is nodig om de milieu-impact van het voedselsysteem te verlagen.
Aanbevelingen, beleid en aanpak
De commissie adviseert een focus op beleidsmaatregelen die de overgang naar meer plantaardige eiwitten bevorderen. Belangrijke aandachtspunten zijn specifieke groepen, monitoring, en uitgebreide voedingsvoorlichting.
Het advies stimuleert wetenschappelijk onderzoek naar de biobeschikbaarheid van voedingsstoffen (uit plantaardige bronnen), de gezondheidseffecten van kant-en-klare vlees-, vis- en zuivelvervangers en alternatieve (nieuwe) eiwitbronnen, milieu-impact van verschillende eiwitbronnen, milieu-winst van het vermijden van overconsumptie en (beleids)interventies gericht op de voedselomgeving en gedragsverandering.
De verschuiving naar meer plantaardig heeft zich in Nederland de laatste jaren al ingezet. Een snellere verschuiving is echter nodig. De commissie benadrukt daarom dat het beleid niet alleen consumenten, maar alle spelers in de voedselketen moet betrekken, strevend naar een omgeving waar gezond en duurzaam eten de norm is.
Commissie Eiwittransitie en werkwijze
Het advies is opgesteld door de tijdelijke Commissie Eiwittransitie van de Gezondheidsraad. Het onderzoek richtte zich op de gezondheidseffecten, inclusief risico’s op chronische ziekten en voedingsstoffenvoorziening. De commissie maakte gebruik van verschillende informatiebronnen om de gevolgen van de eiwittransitie voor gezondheid en duurzaamheid in te schatten. Hiervoor werden gegevens over de huidige inname, empirisch onderzoek over de relatie van voedingspatronen met gezondheid, en modelleeronderzoek gebruikt. Op basis van deze informatie werden conclusies getrokken over de verwachte impact van de eiwittransitie op de gezondheid van Nederlanders en het milieu.
Advies en achtergronddocumenten
In deze podcast gaat de Gezondheidsraad in op de aanleiding en belangrijke punten van het advies Gezonde eiwittransitie
Download hier het Advies Gezonde eiwittransitie, de gebruikte bronnen en de samenvatting.
